Promotie

Het begint bij mij altijd met verbazing over de gedachte dat er mensen zijn die niet zouden willen vliegen. Iedereen droomt daar toch van? De vrijheid, het gevoel te zweven, prachtige uitzichten. En dan de lucht voelen, zon op je rug, wind in je gezicht, en wat ik het geweldigste vind is dat je met je lijf, met fysieke inspanning jezelf omhoog werkt - je doet het echt zelf. Het is hard werken, inspannend en lastig vaak, en dat geeft juist de meeste voldoening als je het voor elkaar krijgt om mooi in een belletje te centreren en omhoog te ploeteren. En éénmaal op wolkenbasis voel ik me helemaal zalig, bijna verlicht. Grote hoogte biedt vrijheid en uitzicht maar ook de mentale en fysieke ruimte om overal heen te gaan waar ik maar wil. Het is soms echt een bijna spirituele ervaring en ik weet vrijwel zeker dat het dat niet zou zijn als het niet zo lastig was.

Het vliegen helpt me ook om echt te concentreren, zeker als je een taak vliegt zodat je doel een vast gegeven is. Lichamelijke inspanning + mentale concentratie = flow, soms tenminste. Dat vind ik ook gaaf aan het vliegen, dat je soms dat kadootje krijgt van flow, verlichting, euforie, maar niet altijd. Vaak is het gewoon ploeteren. Als het dan een keer wel goed lukt allemaal dan voel je je ook helemaal top. Soms hang ik luid lachend in de lucht, gewoon superblij, omdat het zo heerlijk voelt en omdat ik zo dankbaar ben dat ik dit kan doen.

Ik heb wel geparapent als passagier, maar dat is het toch niet voor mij. Bij het deltavliegen heb je echt contact met je vleugel, je hangt in je vleugel eigenlijk en daardoor voel je je veel meer verbonden met het toestel, dan onder een scherm. Ik vind het fijn om met m'n ogen bijna dicht de lucht echt te voelen, sensing, zoveel mogelijk proberen efficiënt te vliegen door je hele lijf te gebruiken en niet een apparaat bedienen, dat is toch veel afstandelijker.
Bovendien voel ik me wat veiliger aan een delta maar vermoedelijk is dat gewoon wat ik gewend ben. De hogere snelheid maakt het landen wel eens extra spannend natuurlijk, maar als puntje bij paaltje komt heb ik liever wat beschermende aluminium buizen om me heen. Dat geeft me ook in turbulente lucht een gevoel van zekerheid. Mijn toestel zal niet zo gauw in elkaar frommelen en ik heb een fijne buis om me aan vast te houden als het ruig wordt en ik voel ook vrij direct wat mijn stuurinput doet. Ook uitwijken kan sneller en ergens wegvliegen lukt ook beter met een delta dan met een scherm denk ik.

Deltavliegen is logistiek flink ingewikkelder dan schermvliegen. Dat is balen, maar er is wel een mouw aan te passen. Je gaat vanzelf organiseren dat je toch kan vliegen en na twintig jaar weet ik niet beter, zo is mijn sport gewoon. Je hebt er in elk geval sneller leuke contacten door, doordat we allemaal meer afhankelijk van elkaar zijn dan schermvliegers. En trouwens, een scherm is ook flink veel groter dan een gewoon sporttasje hoor, dus zo enorm groot zijn de verschillen nou ook weer niet. Ik denk ook niet dat schermvliegen echt serieus veel goedkoper is dan delta, ik durf bijvoorbeeld best een delta van twintig jaar oud te vliegen maar met een scherm is dat misschien niet zo verantwoord. Ok, ik heb een huis en een auto speciaal gekocht met het oog op m'n vleugel, dat hoeft niet als je alleen een scherm hebt. Maar zonder m'n vleugel ben ik nog altijd heel blij met m'n huis (en doe ik de auto weg...).

Deltavliegen heeft mijn persoonlijkheid verregaand gevormd. Dat heeft niet alleen positieve kanten (ik heb weinig tijd voor niet-vliegende vrienden en bovendien ben ik nogal saai geworden doordat ik zoveel over vliegen praat; mensen nemen vaak aan dat ik vreselijk avontuurlijk ben en dat irriteert me mateloos omdat het beeld uitgaat van hun angsten in plaats van mijn passie; ik heb niet in mijn loopbaan geinvesteerd omdat ik buiten mijn werk 100% met vliegen bezig ben; ik ben wel erg veel geconfronteerd met verdriet, pijn en gemis), maar all in all denk ik dat ik een volwassener en gelukkiger mens ben dan ik zou zijn geweest als ik niet vloog. Al was het maar door de geweldige mensen die ik dankzij het vliegen ontmoet heb en de ontelbare keren dat iemand aardig of behulpzaam of gewoon leuk was.

Instinkerds bij het repacken van de chute

Twee tot vier keer per jaar repacken Bart, Ad en ik onze chutes. In mijn geval gaat het om een 16-baans metamorfosi. Een dag vantevoren hang ik mezelf in m’n harnas ergens op, laat ik de buurkinderen mij zo wild mogelijk door elkaar schudden en werp ik de chute uit. Dan haal ik een schoenveter door de lusjes waaraan ik de chute te luchten ophang. Meestal laat ik het harnas er gewoon aan vast zitten.

Voordat ik ga vouwen zorg ik dat m’n vloer brandschoon is en dat we genoeg ruimte hebben voor het vouwen. Het vouwen zelf kost een klein half uurtje per chute als ik het alleen doe, en dan zijn we met z’n tweeën nog wel een kwartiertje bezig om het allemaal weer netjes in het harnas te krijgen. Dat kan allemaal nog heel veel meer tijd kosten als je pas op het laatste moment een fout ontdekt.

Inmiddels heb ik van m’n eigen en andermans fouten geleerd, zodat het repacken steeds sneller klaar is en we op tijd aan het alcoholische deel van het ritueel kunnen beginnen. Overigens heb ik lang geleden ook een dag lang instructie van Angelo Crapanzano gehad, en ik stop ook een paar van zijn lessen in dit artikeltje.

1. Swivel

Angelo vond dat je geen swivel moet installeren op zijn chutes, omdat er een risico is dat zo’n zware swivel in een iets te ruime container gaat rondschuiven en lussen en knopen in de lijnen veroorzaakt. De functie van een swivel is het opdraaien van de lijnen, en daarmee het steeds kleiner worden van het scherm, te voorkomen als je tollend naar beneden komt zetten. In de metamorfosi vervult de gevlochten vanglijn die functie: de draaiingen worden goed opgevangen door het gele deel.

2. Kruisende vanglijnen

Door twee lijnen af te lopen van scherm naar vanglijn, check je of ze netjes parallel lopen en elkaar niet kruisen. De metamorfosi heeft een lange sok om het onderste deel van de lijnen, om de opening van de chute te vertragen zodat de schok wat minder hard is. Die sok maakt het lastig om precies te zien hoe de lijnen uitkomen. Het is de moeite waard om ‘m echt helemaal af te stropen, want bij het oefenwerpen raken de lijnen makkelijk gekruist, zeker als je het hele boeltje daarna in een tas vervoert.

3. Hulptouwtjes

Het touwtje dat je door de lusjes op het scherm hebt gehaald voor het luchten, en eventueel een ander touwtje dat je aan de onderkant van het scherm gebruikt om de lijnen netjes op hun plek te houden tijdens het vouwen, moeten er natuurlijk wel uit voordat de chute de container in gaat.

4. Elastiekjes

We gebruiken gewone huis-tuin-en-keuken elastiekjes om de lijnen netjes op te lussen. Die stiekjes moeten niet te ruim zijn, niet te ver over de lijnen worden geschoven, en niet tot een kauwgumachtig propje verslijten. Het is handig om de juiste elastiekjes in huis te hebben vóórdat je op een zondagmiddag, als alle winkels dicht zijn, aan het vouwen slaat.

5. Borging container

De metamorfosi heeft een harde zwarte lus aan de vanglijn waarmee je de container met luiermodel sluit. In een eerdere fase heb je dan al een lus van de lijnen gebruikt om hetzelfde elastiek vast te zetten; die zwarte lus komt daar bovenop. Als je dat onhandig aanpakt, kan de zwarte lus in de lus van de lijnen terecht komen. Daarmee zou de chute stevig in de container geborgd zijn en dus keurig als pakketje in elkaar blijven zitten.

6. Flap

De meeste harnassen hebben een chutecontainer vol donkere, zwarte, ingewikkelde flappen zodat je moeilijk ziet wat je doet. Als je per ongeluk de onderste flap naar binnen duwt bij het plaatsen van de chute, mis je nou net die flap die ringetjes heeft, die klein genoeg zijn om de elastieklusjes vast te houden waarmee de hele boel op z’n plek blijft. Dit risico doet zich in ieder geval voor bij elastieklusjes waar eenvoudig een knoop in is gelegd waardoor ze niet door de ringetjes getrokken worden. Als je deze vergissing maakt hoef je er niks van te zien, de chute zit ogenschijnlijk keurig in het harnas met de handle netjes op z’n plek, maar in feite is het alleen nog maar wrijving waarmee het allemaal in elkaar blijft zitten. Bij een turbulente vlucht zou het pakketje uit je harnas kunnen vallen met alle gevolgen van dien.

7. Chutehandle

Bij sommige harnassen (Woody Valley Tenax bijvoorbeeld) en/of sommige containers is het mogelijk om de handle zodanig te bevestigen dat het onmogelijk wordt om de chute te werpen. Als je de chute in z’n container verkeerdom in het harnas stopt, belemmert de lengte van bevestiging van de handle aan de container het dóórtrekken om de veer of pinnen uit de lusjes te trekken. Je handle staat dan als het ware ‘strak’ terwijl je nog verder zou moeten trekken om de borg los te trekken.

8. Hulppin

De kleine elastieklusjes die de hele boel bij elkaar houden, waar een veer of kromme pinnen doorheen gaat om ze op hun plaats te borgen (zie vorige instinkerd), kunnen een crime zijn omdat ze tijdens de werkzaamheden steeds door hun ringetjes floepen. Om maximale irritatie te voorkomen steek je dan wel eens een stokje door de lusjes, dus eigenlijk halverwege de serie flaps waar ze uiteindelijk doorheen moeten. Als je vergeet zo’n hulppin weer te verwijderen merk je dat wel zodra je de veer/kromme pin wil plaatsen. Beter nog is om het niet te vergeten.

9. Bevestiging aan het harnas

Vanwege de ervaringen van mensen die hun chute hebben gebruikt kies ik er voor om ‘m te bevestigen aan het harnas in plaats van de carabiner. Als je dat doet, is het wel zaak om goed te kijken waar je je chute precies bevestigt en hoe de vanglijn loopt. Zit ie min of meer in het midden tussen je schouderbladen, zodat je niet op je zij of je kop komt te hangen? Loopt de vanglijn niet onder je kin door of zodanig dat er allerlei lichaamsdelen worden afgekneld? Zit ie aan een structureel deel van het harnas vast?

Gelukkig heb ik m’n chute nog nooit nodig gehad en dat hoop ik zo te houden. Toch zou ik wel belangstelling hebben voor weetjes over het werpen, zoals de uitleg van Angelo dat de chute niet opent door de ruk die je met je gewicht aan het pakje geeft, maar door de luchtwrijving op de lijnen. Of zoals de vraag of je twee chutes tegelijk kan gooien, of dat ze dan in elkaar draaien. Of zoals de voor- en nadelen van je rits open trekken en je benen vrij maken voor de landing. En in hoeverre kan je nog sturen als je aan een geopende chute hangt?